Enerji iletim hatlarının izlenmesi ve denetlenmesi birkaç sebepten dolayı önemli bir başlıktır. Arızalara hızlı müdahale edebilmek, kaçakları önlemek, enerji arz güvenliğini sağlamak vb. birçok alt başlık, iletim hatlarının izlenmesini ve denetlenmesini zorunlu kılmaktadır.

Enerji iletim hatlarında kısa devre, kopma (açık devre), kaçak trafo bağlanması gibi farklı riskler vardır. Böylesi bir durumun tespit edilmesi bazen mümkün olsa da farklı bir soru daha gündeme gelir: arıza nerede? Arızanın konumunun bilinmemesi bir hattın boydan boya gezilmesini gerektirebilir. Bazı durumlarda ise (kaçak trafo gibi) olay fark edilememekte ancak ihbar ve anlık denetimlerle olaylar tespit edilebilmektedir.

Bir arızanın oluşmasının getirdiği maliyet bir yana arızanın giderilmesi için yapılan maliyetler açısından dahi arızayı hızlı bir şekilde algılamak ve ekipleri doğru noktaya yönlendirmek bir işletme ihtiyacı olarak durmaktadır. Kaldı ki enerji sürekliliği açısından bakıldığında bu ihtiyaç bir kat daha önem kazanacaktır.

İletim hatlarında oluşan enerji kesilmesini algılamak için basit düzenekler kurulabilir, aynı şekilde kısa devre vakıalarını algılamak da mümkündür. Kaçak trafo vb. ihlaller için ise daha akıllı yapılara ihtiyaç duyulacağı aşikardır. Bir şebeke üzerinde belirlenen önemli noktalardan alınacak bilgiyi bir veri merkezine ileten ve değişimleri bu merkez üzerindeki bir yazılımla izleyen bir sistem ile hem arızayı tarif etmek hem de coğrafi konumunu belirlemek mümkün olacaktır.

Kurulacak bu sistemlerde sahada konumlanan cihazların bir ID’si olmalı ve konumları net bir şekilde sisteme işlenmelidir. Ayrıca haberleşme için GSM kullanılması haberleşme sürekliliği açısından daha akıllıca olacaktır. Sistemin ihtiyaç duyduğu enerjinin iletim şebekesinden alması ve her ihtimale karşı pil yedekli olması da diğer bir özellik olmalıdır. Sistem, iletim teli üzerinden geçen akımı ve gerilimin genliğini belirleyerek farklı bilgileri üretebilecektir. Birbirine yakın noktaların bilgisinin iletilmesi için tek bir GSM modülü kullanılmalıdır. Ölçüm cihazı ile haberleşme modülü arasındaki iletişim RF olur ise montaj kolaylığı sağlanmış olur. Her bir noktada en az üç ölçüm yapılacağı dikkate alınırsa bu yaklaşım ciddi bir maliyet tasarrufu sağlayacaktır. Sistemin ne sıklıkla bilgi ileteceği sistemi kurgulayan ekip tarafından belirlenecektir. Kesintisiz hatlarda kaç kilometrede bir tespit sistemi kurulacağı da yine işletmeci tarafından belirlenmelidir.

Kurulan bu sistemin mevcut diğer sistemlerle entegre edilmesi de ayrıca önemlidir. Elde edilen arıza veya kaçak bilgisinin direkt olarak iş emrine dönüştürülmesi hem süreçleri hızlandıracak hem de ihmalleri ortadan kaldıracaktır.

Yakın gelecekte bu tarz izleme sistemlerinin yaygınlaşacağını ve bazı ek özelliklerle gelişeceğini öngörmekteyim. Gerek yurt dışı gerekse de yerli firmaların, oluşacak bu pazarda ciddi bir rekabete gireceği de bir diğer beklentimdir. İzlenebilir ve yönetilebilir bir genel şebeke için bu uygulamaların teşvik edilmesi ve hatta belirli bir aşamadan sonra zorunluluk haline getirilmesi gerekecektir.

İş hayatında karşılaştığımız temel sorunlardan birisi de insan kaynağı seçimi ve sürdürülebilir iş ilişkilerinin tesis edilmesinde yaşanmaktadır. İnsan kaynağı seçimi için tanımlanan kriterler genelde bilgi ve beceri etrafında odaklanır. Tahsil durumu, geçmiş deneyimler, sertifikalar ilk sorulan sorulardır. Elbette buna sigara, ehliyet, yabancı dil, medeni durum, askerlik gibi farklı başlıklar da eklenir fakat bunların tamamı sübjektif bilgilerdir ve vardır veya yoktur.

Ben şirketlerin bir ruhu olduğunu düşünenlerdenim. Kendince bir kültürü ve iş görme şekli oluşur zaman içerisinde. Elbette bazı radikal adımlar tüm bunları değiştirmeye muktedirse de normal seyrinde bırakılan her şirket kendi kimliğini oluşturur. Bu kimlik personel arası ilişkilerde, yönetici ve personeli arasındaki ilişki de hatta kaynak kullanımı gibi alanlarda mutlaka devredir. Satışlarda avans isteme, müşteri takibi, tedarik yönetimi, yazıcıdan çıktı alma gibi birçok alakalı alakasız alanda şirket içinde bir doğrular ve yanlışlar seti gizlice oluşur. Doğru yönetilen organizasyonlar, bu değerler kümesini yönlendirerek şirketin lehine sonuçlar vermesini sağlayacak şekilde oluştururlar.

Kendince bir ruhu olan bir yapıya yeni bir paydaş davet edeceğinizde bu gerçek de dikkate alınmalıdır. Yetkin bir insanla karşılaştığımızda acaba bizim bünyeye uyar mı sorusuna da cevap aranmalıdır. Bu soruyu sorabilmek için şirket yapısını tanımak, yeni adayı tanımak ve referans sorgulamasında doğru bilgileri derleyebilmek gerekir. Yapılan en temel yanlış daha ilk adımdan kaynaklanır. Çoğu vakıada aslında işe alacak olan kişi, şirketi tanımadığı veya bu durumu dikkate almadığı için sorunlar yaşanır. Nasıl ki personel işverenin beklentilerini karşılamalı ise iş yeri de işçinin beklentilerine hitap etmelidir. Yıllarca şantiyede çalışmış bir kişiye masa başı iş teklif etmek veya tam tersi bir pozisyonlama ne kadar sürdürülebilirdir? Yıllarca plazalarda çalışmış bir personel bir sanayi sitesinde çalışmaya başladığında kendisine gelecek ilk ciddi teklifi niçin değerlendirmesin? Örnekleri uzatmak mümkün fakat netice aynı noktayı işaret edecek: Doğru işe doğru yerleştirme.

Yanlış kişi yoktur, yanlış pozisyon vardır yaklaşımı tam da bu sonucun mahsulüdür. Farklı bir iş yerinde çok başarılı olacak bir kişi ile farklı çalışanlarla çok iyi iş ilişkileri oluşturmuş bir firma illaki de uyumlu ve başarılı bir iş ilişkisi oluşturmak zorunda değildir. Pekâlâ, yeni oluşan bu ilişki bir hezimete dönüşebilir. Burada hem işverenin hem de çalışanın teklifi yaparken veya kabul ederken dikkatten kaçırdığı gerçekler sorunun temelini oluşturacaktır. Her uyuşmazlık bir hezimet doğurmayacaktır. Eğer uyuşmazlıklar biliniyorsa insanlar bu yönü yönetebilirler, önemli olan farkında olmaktır.

Şirket yöneticilerinin öncelikle şirketlerini tanımaları gerekiyor. Eğer varsa düzeltilmesi gereken hususlar için aksiyonlar alınması gerekiyor. Eğer şirketin genel yapısının olumlu olduğu düşünülüyor ise bu bünyeye eklenecek yeni takım arkadaşlarının seçiminde “şirket ile uyum” başlığının değerlendirme listesine önemli hususlar başlığı altında eklenmesi gerekiyor.

Her uyumsuzluk bir ayrılığı dayatmasa da yönetilemez boyuta gelen uyumsuzlukları sürdürmek iki tarafa da zarar verecektir. Karşılaşılacak temel sıkıntılar, iki taraf içinde özgüven kaybı, gereksiz stres, iş kayıpları, diğer personelin olumsuz etkilenmesi, takımda anlam ifade eden bireylerin iş değiştirmesi ve elbette mutsuz bir hayat olarak sıralanabilir. Unutulmamalıdır ki iş hayatı kaliteli bir hayat sürdürmek için vardır. Eğer işiniz size bunu sunamıyorsa anlamsızlaşır. Kaliteli hayatın birinci unsuru ise huzurdur. İş yerinize gelirken ki duygularınız huzurun varlığını ve yokluğunu hemen ele verecektir. Bu bağlamda deneme süreleri çok iyi yönetilmeli ve sorun çıkarıcı uyumsuzluklar öngörülmeye çalışılmalıdır. Bu durumda iki tarafın da mağdur olmayacağı çözümler üretmek ise kaliteli bir toplum inşası için çok ciddi katkılar sağlayacaktır.

POS cihazlarının aynı zamanda yazarkasa olarak kullanılması dünyada ilk defa Türkiye’de yapılan bir uygulamadır. Türk yazılım ve donanım üreticilerinin işbirliği ile hayata geçirilen bu sistem dünyada örnek olmuş ve birçok ülke buna benzer bir yol izlemek için gerekli çalışmalara başlamıştır.

Öncelikle GPRS poslarda mecbur olan bu uygulama standart yazarkasaları da kapsayacak şekilde genişletilmektedir. Masaüstü cihazlarında bu kapsama girmesi planlanmaktadır. Bu kasalarda GPRS port olmamasından dolayı alternatif biz çözüm ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Dial up modemler eski ama güvenilir bir çözüm olup uygun maliyeti ile masaüstü POS cihazları için can simidi olarak ortaya çıkmıştır. Halen kredi kartı sistemlerinde yoğun olarak kullanılan dia lup teknolojisi bundan sonra masaüstü POS cihazları için de kullanılacaktır.

Türk Telekom tarafından masa üstü POS cihazlarına hizmet vermek üzere kurulan sisteme tedarikçi olarak katkı vermiş olmaktan mutluluk duymaktayız.

STN2681 ürünlerin ilk kullanılacağı proje olması bizi ayrıca heyecanlandırmaktadır. Türkiye’de üretilen ve İran pazarında yoğunluklu olarak sattığımız STN2611 ürünlerinin modüler şase içinde sunulmasını sağlayan STN 2681 ürünleri ETSI standartlarına uygun olarak tasarlanmıştır.

STN2681 ürünleri ISDN portları üzerinden Türk Telekom ağına bağlanmakta ve 14.400 bps hızına kadar modemlerin bağlanmasına imkan vermektedir.

V32BİS, V32, V23 gibi protokolleri destekleyen STN2681 ailesi V90 protokolünü de bu sene içinde desteklemeye başlayacaktır.

PPP protokolü ile bağlanan POS cihazlarından gelen bilgileri IP olarak paketleyen STN2681 bilgilerin güvenli olarak iletilmesini de mümkün kılmaktadır.

SIP IP telefon konusunda ortak bir standarttır. IP sistemler uygulamada bariz avantajlara sahip olmakla birlikte en temel problemi bakır kablolardan en fazla 100 metre mesafeye kadar IP telefon kullanılabilmesidir.

TCDD hatlarında açık hat telefonu kullanılması UIC tarafından şart koşulan bir durumdur. Açık hat telefonları ise adından da anlaşılabileceği gibi TCDD hatlarında açık ortamlarda kullanılmaktadır. Bu telefonlar bazen en yakın istasyona 20 km mesafede olabilmektedir.

TCDD açık hatlarında fiber optik kablo da mevcut olmakla birlikte en temel problem bu noktalara enerji getirmek için yine ayrı bir bakır kabloya ihtiyaç duyulmaktadır.

Keymile XMC 20 ürünleri SIP gateway olarak kullanılabilmektedir. Tek bir kart ile 912 analog abone verebilen Keymile XMC20 ürünü bu analog aboneleri SDH üzerinden ve MPLS-TP üzerinde (devre emülasyonu sayesinde) uzak istasyonlara taşıyabilmektedir.

Merkezde kullanılan Telesis X1 telefon santralinin SIP aboneleri Keymile XMC20 üzerinde TDM protokolüne çevrilmekte ve istasyonlarda FXS olarak verilmektedir.

FSXS aboneler 0,9 mm bakır telefon kablosu üzerinden 20+ Km mesafeye kadar çalışmaktadır.

ÖZELLİKLER

• Analog erişim (PSTN) ve ISDN erişim sağlar
• Genel kontrol, link kontrol, port kontrol, koruma, BCC protokolleri, PSTN ve ISDN mesajlarını destekler
• LE den AN ye doğru ETSI FSK CLIP bilgisinin taşınması desteklenir
• İstendiğinde aynı santralda bazı aboneleri AN`nin bir parçası olarak tanıtabilme, geri kalan abonelerin de normal santral abonesi olarak çalışabilmesine imkan sağlamaktadır

Telesis telefon santrallarına özgü çok özel bir kabiliyet de, V5.2 , SIP protokolü ve diğer sinyalleşme sistemlerinin aynı santral üzerinde karışık bir şekilde uygulanabilmesidir. Aynı Telesis telefon santralı üzerinde:

• İstenen aboneler (bazı E1 linkleri ile beraber) bir başka santralın AN üniteleri olarak programlanabilirler
• İstenen E1 linkleri V5.2 LE protokolünü kullanarak, başka AN ekipmanlarına bağlanabilirler
• İstenen abone ve trank arayüzleri, daha önce olduğu gibi normal santral çalışmalarına devam edebilirler

Çok yoğun bir gün, koşuşturmaktan yoruldum. Bir şeylere yetişmeye çalışmakla geçti günüm ve artık sona geldim. Karşıda bir işim kaldı, oraya da yetişirsem tüm gün bir değer kazanacak, değilse tüm koşturmaca nafile. O da ne! Köprüde felaket bir trafik var ve yetişmek imkansız. Neyse ki ben bunu köprü yolunda değil, telefonumdaki trafik yoğunluk haritasına bakarak fark ettim ve Marmaray’ı kullanarak tüm günü mahvedecek bir gecikmeyi engelledim.

Yaşanabilir bir şehir denilince akla gelen birçok başlık, mimari, yerleşim, aktiviteler, sosyal yaşam, iklim, su vb. temel konular etrafında şekilleniyor. Az katlı binalar, hava akımını kesmeyen bir yerleşim, yeşil yoğunluğu yüksek semtler, geniş yollar, yeterli otopark alanları, bisiklet yolları, yaya yolları, düşük karbon salınımı, sürekli su kaynakları, engelsiz şehir, hizmete hızlı erişim, güvenlik problemi olmayan yaşam alanları vb. konular dikkate alınarak söylenecek çok şey var. Ben ise bu yazıda yaşanılamayacak hale gelmiş bir şehirde, küçük ümitler yeşertebilecek bir başlığı inceleyeceğim. Yaşadığımız yer, yaşanabilir olarak dizayn edilmiş olsaydı belki de hiç ihtiyaç duymayacağımız şeylerden bahsedeceğim. Öyle ya trafik yoğunluğu yoksa trafik yoğunluk haritası ne işe yarar? Yaşanabilir şehir yapmaktan değil de şehirleri yaşanabilir (!) kılmaktan bahsedeceğim.

Şehirleri yaşanabilir kılmak, insanların kanıksadıkları problemleri ortadan kaldıracak veya hafifletecek çözümler etrafında şekillenen bir kavram. Bu alanda, bilişim çözümleri düşük maliyetleri ve yüksek faydaları ile başat rol üstleniyorlar. Her sabah evinden çıkan bir kişinin üç farklı toplu taşıma aracına tek bilet ile binebilmesinden tutun da, köprü trafiğini bir nebze olsun hızlandıran HGS çözümüne, hangi yolun daha az sıkışık olduğunu haber veren trafik yoğunluk haritasından tutun da, hız ve emniyet şeridi ihlallerini tespit eden EDS sistemine, belediyelerdeki işlemleri internetten yapabilmeyi mümkün kılan belediyecilik çözümlerinden tutun da bir mektubu elektronik olarak iletmeyi mümkün kılan e-posta çözümlerine kadar, gerek şehre ait gerekse de genel kullanıma açık bilişim tabanlı çözümler hayatımızı nasılda katlanılabilir kılıyor. Bunların olmadığı bir İstanbul hayal edin, ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

Bilişimin yapabilecekleri fark edildikçe yeni çözümler daha hızlı bir şekilde devreye giriyor. Yükselen çıta asla geri düşmüyor ve insanlar artık bu çözümleri temel gereksinimler listesine koyup, yokluğunu asla kabullenmiyor. Sıramatikler ile kim önce geldi kavgasını çözdüğümüz günler geride kaldı. Artık insanlar işlemlerini evlerinden halletmek istiyor. Hele ki birkaç işlemi evden halletmenin tadını alınca, bunun hayal olmadığını fark eden vatandaş, tüm işlemlerini bu şekilde yapacağı günleri sabırsızlıkla bekliyor.

Şehri yönetenlerin bilişim çözümlerine dikkat kesilmesi ve sürekli olarak yenilikçi çözümlerle şehri daha yaşanabilir hale getirmeye odaklanması gerekiyor. Bu çözümler, sadece bilgi işlem yöneticilerinin inisiyatifinde olmaktan çıkmalı ve tüm yöneticilerin kendi sorumluluk alanları başta olmak üzere, odaklandıkları bir konu haline dönüşmeli. Hatta şehrin diğer paydaşları ile iletişime geçilerek onların da bu sürece katılması sağlanmalıdır.

Yıllar önce hayal ettiklerimiz bugün gerçeğe dönüştü ve bugün kurduğumuz hayallerimiz geleceği kolaylaştıracak. İki soruyu sürekli sormalıyız, elimizdekileri daha iyi hale nasıl getirebiliriz? Yeni neler yapabiliriz?

Sağlıklı gıdaya erişimden, sosyal yardımların adil dağıtımına, karbon salınımını kontrol altına almaktan, sokak hayvanlarının aşılarının takibine, park ve bahçelerin güvenliğinden, buzlanma tespitine, evde sağlık hizmetlerinden, engellilerin günlük problemlerinin çözümüne, eğitim faaliyetlerinden, kültürel aktivitelere bir şehirde sağlanan tüm hizmetlere bilişimin katacağı çok şey var.

Vatandaşın sıradan bir gününe, dijital bir gözlükle bakılmalı. “Acaba gün boyu yapılan aktiviteleri, dijital dünyanın nimetleriyle nasıl daha kolay kılabilirdik?” sorusu sürekli sorulmalı. Cebimde bir şehir kartı var ve aşağı yukarı tüm toplu taşıma araçlarına bu kart ile binebiliyorum. Acaba dolmuşa ve taksiye de bu kartla binebilir miyim? Ya da bir otomattan su ve sandviç alabilseydim nasıl olurdu? Hatta küçük harcamalarımı da bununla yapamaz mıyım? Otopark ücretini ödesem mesela veya müzelere hatta umumi tuvaletlere bununla girebilsem nasıl olur? Sıkışık trafikte kurallara uyanlara hakaret edercesine emniyet şeridi kullanan araçlar tespit edilse ve bu hatayı tekrar etmelerini engelleyecek şekilde cezalandırılsalar nasıl olur? Daha güvenli bir şehir için MOBESE kameraları daha etkin nasıl kullanılabilir? Kuralları ihlal edenleri acaba daha etkin nasıl tespit edebiliriz? Yaya yoluna park etmiş aracı bir fotoğraf çekerek yetkililere haber versek olmaz mı? Bir tanıtma kartı ile engellilerin yaşamını daha kolay kılamaz mıyız? Duraklar, yaklaşan otobüsü sesli olarak duyursa ve görme engelli bir vatandaş rahatça beklediği aracı fark etse nasıl olur? Hatta sürücü, bir sonraki durakta engelli bir vatandaşın bu otobüs için beklediği konusunda önceden uyarılsa nasıl olur? Karşılaşılan küçük sorunlar rahatça ve yorulmadan ihbar edilebilse fena olmaz mı? Bu sorular soruldukça daha fazla kolaylaştırıcı çözüm hayatımıza girecek ve biz yeni sorular sormaya devam edeceğiz.